Özel güvenlik hizmetleri, günümüz dünyasında kamu güvenliğini tamamlayıcı nitelikte kritik bir rol oynamaktadır. Türkiye’de bu hizmetler, belirli bir yasal çerçeveye oturtulmuştur. Özellikle özel güvenlik hizmetleri kanun uygulaması, sektörün düzenli ve etkin bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla büyük önem taşımaktadır. Zamanla değişen ihtiyaçlar ve gelişen güvenlik dinamikleri, bu alandaki mevzuatın sürekli güncellenmesini zorunlu kılmaktadır.
Mevzuat ve Uygulama Zorlukları
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesinin ardından, mevzuatın sahadaki karşılığını kolaylaştırmak amacıyla birçok genelge ve emir yayımlanmıştır. Ancak, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulaması kapsamında genişleyen hizmet alanı ve mevzuattaki sık değişiklikler, uygulamada bazı zorluklara yol açmıştır. Özellikle aynı konuyu düzenleyen farklı belgelerin bulunması, yorum farklılıklarına ve yanlış uygulamalara neden olabilmektedir.
Güncel Düzenlemelerle Uygulama Birlikteliği
Bu zorlukların üstesinden gelmek amacıyla, ilgili tüm genelge ve emirler tek bir metin altında toplanarak güncel bir düzenleme yapılmıştır. Bu sayede, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulaması belirli ve net esaslar dahilinde gerçekleştirilmektedir. Bu yenilikçi yaklaşım, güvenlik hizmetlerinin daha tutarlı ve verimli yürütülmesine katkı sağlamaktadır.
Özel Güvenlik İzni Süreci
Özel güvenlik izni başvuruları, kapsamlı bir değerlendirme sürecinden geçmektedir. İl özel güvenlik komisyonları, güvenliği sağlanacak alanın coğrafi konumu, büyüklüğü, stratejik ve ekonomik önemi gibi faktörleri dikkate alarak personel ve silah sayılarına karar vermektedir.
Kamu Güvenliğini Tamamlayıcı Alanlarda Yetkilendirme
Kamu güvenliğini tamamlayıcı nitelikteki hizmetler bağlamında, mesire yerleri, parklar, özel günlerde kiralanan alanlar ve kuyumcular çarşısı gibi yoğun para/emtia trafiği olan yerler için özel güvenlik hizmetleri kanun uygulaması çerçevesinde izin verilebilmektedir. Ancak cadde ve sokak gibi kamusal alanlarda yetki karmaşasına mahal vermemek adına özel güvenlik izni verilmemektedir.
Özel Durumlar ve Güzergah Boyunca Güvenlik
Bazı özel durumlar, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulaması kapsamında istisnai yaklaşımları gerektirebilir. Türk Telekom, doğalgaz ve petrol boru hatları, metro, metrobüs, tramvay ve tren yolu gibi altyapı tesislerinin ana sistemleri ile hizmet ağları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, güzergah boyunca da özel güvenlik görevlisi istihdamına izin verilebilir.
Geçici Kadro Artışları ve Silah Taşıma Koşulları
Bu tür tesislerin güvenliği için saldırı, sabotaj veya hırsızlık gibi acil durumlarda valilik onayıyla geçici personel artışına gidilebilmektedir. Ayrıca, genel kolluktan emekli olup özel güvenlik görevlisi olarak çalışanların kayıtlı silahlarını görev sırasında taşımalarına izin verilmekle birlikte, silahsız projelerde silahın görünmeyecek şekilde taşınması zorunludur. Bu durum, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasının esnekliğini ve güvenlik önceliklerini yansıtmaktadır.
Ulaştırma Sektöründe Özel Güvenlik
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı denetimindeki karayollarında da özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasına rastlanmaktadır. Kurum ve kuruluşun ana tesisi ile ağ hattının bütün olduğu durumlarda, güzergah boyu görev alanı olarak kabul edilerek karayolları denetim ekipleri veya seyyar kantarların güvenliği için özel güvenlik görevlileri görevlendirilebilir.
Seyyar Kantarlar ve Bölge Müdürlükleri İşbirliği
Seyyar kantarların bağlı bulunduğu bölge müdürlüklerinden yapılan görevlendirmeler ve özel güvenlik görevlilerinin diğer illerde de görev yapması bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu da özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasının coğrafi esnekliğini göstermektedir.
Turizm ve Dönemsel Faaliyetlerde Özel Güvenlik
Turizm sektörü ve dönemsel etkinlikler, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Sınırları belirli, çevrilmiş veya tarihi, turistik, kültürel öneme sahip yerlerde talep üzerine silahlı veya silahsız özel güvenlik izni verilebilir. Sahil kenarları, plajlar ve turizme ayrılmış eğlence yerlerinde turist güvenliği, suç önleme ve istihdam artırma amacıyla özel güvenlik izni sağlanabilmektedir.
Kıyı Kanunu’na Uyum ve Süreklilik
Ancak bu izinler verilirken 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun “Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır…” hükmüne riayet edilmesi esastır. Dönemsel faaliyetleri kapsayan özel güvenlik izinleri ise, takip eden yılları da kapsayacak şekilde bir defada verilebilmektedir. Örneğin, müzik festivalleri veya sezonluk ticari faaliyetler için başvuru yapan kişi veya kuruluş iptal talebinde bulunana kadar izinler geçerli olabilmektedir. Bu, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasında süreçleri kolaylaştıran bir yaklaşımdır.
Gemilerde Özel Güvenlik Uygulamaları
Denizcilik sektöründe de özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasına yer verilmektedir. Gemilerde özel güvenlik izni talepleri, geminin tescil edildiği ilin valilikleri tarafından karşılanmaktadır. Silahlı özel güvenlik izni verilmesi durumunda, kullanılacak silahlar kaptan köşkünde çelik kasa içerisinde muhafaza edilir ve görevli özel güvenlik personelinin kullandığı silahlar devir teslim defterine kaydedilir.
Kaptan Yetkisi ve Asayişin Sağlanması
Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri doğrultusunda, seyir esnasında gemilerde genel asayiş ve düzenin sağlanmasına yönelik olarak kaptanın yetki ve sorumlulukları çerçevesinde gemilerde özel güvenlik izni verilebilmektedir. Bu uygulama, özel güvenlik hizmetleri kanun uygulamasının denizcilik sektöründeki özel koşullara adaptasyonunu göstermektedir.
